AYM‘nin TİP Hatay Milletvekili Can Atalay‘ın başvurusu üzerine verdiği kararla ilgili Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı tebliğnamesini sundu.
Tebliğnamede, anayasanın 14. maddesine vurgu yapıldı ve Atalay’ın hüküm giydiği suçun da bu kapsama girdiği belirtildi. Ayrıca, Yargıtay 3. Ceza Dairesi’nin temyiz incelemesi sırasında verdiği tahliye talebinin reddi kararı hatırlatıldı.
Tebliğnamenin sonuç bölümü şu şekilde:
“Anayasa Mahkemesi Genel Kurulu’nun 25.10.2023 tarih, 2023/53898 sayılı Şerafettin Can Atalay Başvurusu ile ilgili olarak; ‘… Başvurucunun 14/05/2023 tarihinde yapılan genel seçimlerde milletvekili seçilmesi nedeniyle seçilme ve faaliyette bulunma hakkını koruyan temel güvencelere sahip, belirliliği ve öngörülebilirliği sağlayan anayasal ve yasal bir düzenleme yapılmadığı müddetçe seçilme ve siyasi faaliyette bulunma hakkının ihlal edildiği sonucuna ulaşılmıştır’ yönündeki kabulünün gerekçesi aynen aşağıya alınmıştır:
‘Anayasa Mahkemesi, ‘Milletvekillerinin dokunulmazlığını düzenleyen T.C. Anayasasının 83/2. maddesinde, ‘seçimden önce veya sonra bir suç işlediği ileri sürülen bir Milletvekili, meclis kararı olmadıkça tutulamaz, sorguya çekilemez, tutuklanamaz ve yargılanamaz’ şeklinde düzenlenerek, bu genel hükmün istisnaları ‘ağır cezayı gerektiren suç üstü hali ve seçimden önce soruşturmasına başlanmış olmak kaydıyla Anayasanın 14. maddesindeki hakkın kötüye kullanıldığı durumlar bu hükmün dışındadır’ şeklinde açıklanmıştır. Yani kötüye kullanmadan bahsedebilmek için iki şartın birlikte gerçekleşmesi gerekir. Birincisi ortada her şeyden önce Anayasa da yer alan bir temel hak ve hürriyetin kullanımı söz konusu olmalıdır. İkinci olarak da söz konusu temel hak ve hürriyetler ‘Devletin ülkesi ve milletiyle bölünmez bütünlüğünü bozmayı ve insan haklarına dayanan demokratik ve laik Cumhuriyeti ortadan kaldırmayı amaçlayan faaliyetler’ biçiminde kullanılmalıdır. Dikkat edilirse 14. maddede suçlar değil hakkın kötüye kullanılması durumları düzenlenmiştir. Bir hakkın kötüye kullanılmasının otomatik olarak suç kabul edilmesi mümkün değildir. Bunun için bir kötüye kullanmanın ayrıca ve açıkça kanunla suç olarak düzenlenmesi gerekir. Nitekim kuralın üçüncü fikrasında 14. maddedeki durumların müeyyidesinin kanunla düzenleneceği belirtilmiştir. 14. madde de ne bir suç tanımı yapılmış ne de bir suç listesi verilmiştir.
Anayasa’nın ‘Temel hak ve hürriyetlerin sınırlanması’ kenar başlıklı 13. maddesi; ‘Temel hak ve hürriyetler, özlerine dokunulmaksızın yalnızca Anayasanın ilgili maddelerinde belirtilen sebeplere bağlı olarak ve ancak kanunla sınırlanabilir. Bu sınırlamalar, Anayasanın sözüne, ruhuna, demokratik toplum düzeninin ve laik Cumhuriyetin gereklerine ve ölçülülük ilkesine aykırı olamaz’ şeklinde düzenlenmiş olup, seçilme ve faaliyette bulunma hakkına yapılan müdahalenin bu koşullara uygun olmadığı müddetçe Anayasanın 67. maddesinin ihlalini teşkil edecektir.”
ATALAY’IN AVUKATINDAN CUMHURİYET’E İLK AÇIKLAMA!
Mütalaayı Cumhuriyet’e değerlendiren Atalay’ına avukatı Deniz Özen ise, “Bu mütalaa hukuki bir mütalaa değil, kabul edilebilir değil. Sebebi de şu, orada yapılan tartışmaları yapma yetkisi, münhasıran Anayasa Mahkemesi’ne aittir. Yani anayasanın maddelerini yorumlama yetkisi, Anayasa Mahkemesi’ne aittir. Dolayısıyla Yargıtay savcısının burada Anayasa Mahkemesi’nin yaptığı yoruma aykırı bir yorum yapma, görev ve etkisi yoktur. Dolayısıyla da burada tartışılacak tek bir şey var. Anayasa’nın 153. Maddesi der ki: Anayasa Mahkemesi kararı herkes için bağlayıcıdır. Bu uygulanacak bu uygulanmayacak bu mesele bu kadar net. Eğer Yargıtay 3. Ceza Dairesi mütalaa yönünde bir kararı verirse bu AYM’nin fiilen kapatıldığı anlamına gelir” dedi.
NE OLMUŞTU?
Gezi Parkı davası tutuklusu Türkiye İşçi Partisi (TİP) Hatay Milletvekili Can Atalay’ın başvurusu üzerine Anayasa Mahkemesi (AYM), “seçme ve seçilme hakkı” ile “kişi güvenliği ve hürriyeti hakkı” yönlerinden hak ihlali kararı vermişti. AYM’nin kararının ardından Atalay hakkında tahliyeye hükmetmesi beklenen 13’üncü Ağır Ceza Mahkemesi ise, 6 gün beklettiği dosyayı Yargıtay 3’üncü Ceza Dairesi’ne göndermişti.
